Europan azkenaldian ezarritako debekuek pestiziden erabileraren eta erleen populazioen beherakadaren inguruko kezka gero eta handiagoaren froga dira. Ingurumen Babeserako Agentziak erleentzat oso toxikoak diren 70 pestizida baino gehiago identifikatu ditu. Hona hemen erleen heriotzekin eta polinizatzaileen beherakadarekin lotutako pestiziden kategoria nagusiak.
Neonikotinoideak Neonikotinoideak (neonikoak) intsektizida klase bat dira, eta haien ekintza-mekanismo orokorra intsektuen nerbio-sistema zentralari erasotzen dio, paralisia eta heriotza eraginez. Ikerketek erakutsi dute neonikotinoideen hondakinak tratatutako landareen polenean eta nektarrean pilatu daitezkeela, polinizatzaileentzat arrisku potentziala sortuz. Hori dela eta, eta haien erabilera zabala dela eta, kezka larriak daude neonikotinoideek polinizatzaileen gainbeheran zeregin garrantzitsua betetzen dutelako.
Neonikotinoide intsektizidak ingurumenean ere iraunkorrak dira eta, hazi-tratamendu gisa erabiltzen direnean, tratatutako landareen polen eta nektar hondakinetara transferitzen dira. Hazi bat nahikoa da txori kantari bat hiltzeko. Pestizida hauek ur-bideak ere kutsa ditzakete eta oso toxikoak dira uretako bizitzarako. Neonikotinoide pestiziden kasuak egungo pestiziden erregistro-prozesuekin eta arriskuen ebaluazio-metodoekin dauden bi arazo nagusi erakusten ditu: industriak finantzatutako ikerketa zientifikoarekiko mendekotasuna, parekideen berrikuspeneko ikerketarekin bat ez datorrena, eta egungo arriskuen ebaluazio-prozesuen egokitasun eza pestiziden efektu subletalak kontuan hartzeko.
Sulfoxaflorra lehen aldiz 2013an erregistratu zen eta eztabaida handia sortu du. Suloxaflorra sulfenimida pestizida mota berri bat da, neonikotinoide pestiziden antzeko ezaugarri kimikoak dituena. Auzitegiaren erabakiaren ondoren, AEBetako Ingurumen Babeserako Agentziak (EPA) sulfenamida berriro erregistratu zuen 2016an, erleen esposizioa murrizteko erabilera mugatuz. Baina horrek erabilera-guneak murrizten baditu ere eta erabilera-denbora mugatzen badu ere, sulfoxaflorraren toxikotasun sistemikoak bermatzen du neurri hauek ez dutela produktu kimiko honen erabilera behar bezala ezabatuko. Piretroideek erleen ikaskuntza- eta bazka-jokabidea kaltetzen dutela ere frogatu da. Piretroideak erleen hilkortasunarekin lotuta daude askotan eta erleen ugalkortasuna nabarmen murrizten dutela, erleek heldu bihurtzen diren abiadura murrizten dutela eta heldutasun-aldia luzatzen dutela ikusi da. Piretroideak polenean asko aurkitzen dira. Ohiko piretroideen artean daude bifentrina, deltametrina, zipermetrina, fenetrina eta permetrina. Barruko eta belardietako izurriteen kontrolerako oso erabilia, fipronil intsektizida bat da, intsektuentzat oso toxikoa. Moderatuki toxikoa da eta asaldura hormonalekin, tiroideko minbiziarekin, neurotoxikotasunarekin eta ugalketa-efektuekin lotu da. Fipronilak erleen portaera-funtzioa eta ikasteko gaitasunak murrizten dituela frogatu da. Organofosfatoak. Malathion eta spikenard bezalako organofosfatoak eltxoen kontrol programetan erabiltzen dira eta erleak arriskuan jar ditzakete. Biak oso toxikoak dira erleentzat eta helburu ez diren beste organismo batzuentzat, eta erleen heriotzak jakinarazi dira toxikotasun ultra-baxuko ihinztadurekin. Erleak zeharka pestizida hauen eraginpean daude landareetan eta beste gainazal batzuetan eltxoen ihinztaduren ondoren uzten diren hondakinen bidez. Polenak, argizariak eta eztiak hondakinak dituztela ikusi da.
Argitaratze data: 2023ko irailaren 12a